Terugblikken op november

Let’s Gro 

Let’s Gro stond dit jaar voornamelijk in het teken van sociale ongelijkheid en ruimtelijke ontwikkelingen in de stad. Wij bezochten verschillende lezingen en discussies, zoals een interactieve lezing over kansenongelijkheid, een lezing over polarisatie in Groningen en een minicollege en paneldebat over taakdemocratie. 

De grootste lijn die we door de verschillende verhalen heen hoorden was wat Ghandi ook al zei: ‘Vertrouwen verwekt vertrouwen’. Als een overheid haar burgers wantrouwt, gaan de burgers hun overheid wantrouwen. Vertrouwen geeft zekerheid, achterdocht geeft frustratie.  

Voorbeelden van wantrouwen vanuit de overheid zijn bijvoorbeeld de problemen rondom toeslagen en uitkeringen: de bewijsvoering die burgers moeten doen om in aanmerking te komen voor het geld waar ze gebruik van zouden moeten kunnen maken, is erg lastig. Hoe groot de afstand is tussen burger en overheid, is duidelijker geworden tijdens de coronapandemie.  

Gelukkig zijn er ook veel hoopvolle initiatieven en mogelijkheden voor co-creatie, waardoor we ons vertrouwen in elkaar weer kunnen opbouwen. Het is denk ik wel aan de overheid en dus ook aan de gemeente om daar ruimte aan te bieden.  

Promotiedagen 

De laatste promotiedag werd geopend met een lezing door Diederik Jekel. Hij vertelde over de klimaatproblematiek en dat bedrijven zich moeten aanpassen om toekomstbestendig te blijven. Het is niet langer mogelijk om te doen wat je altijd deed, omdat grondstoffen opraken, weersomstandigheden extremer worden en daarmee ons bestaan onzekerder. Om dit nog zoveel mogelijk te beperken, moeten ook bedrijven meedoen, want, zoals een oud Afrikaans gezegde luidt: ‘Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder’. We moeten ons allemaal aanpassen en samenwerken om te blijven bestaan.

Naast het verhaal van Jekel, presenteerden verschillende zzp’ers en kleine bedrijven hun businesscase. Zo leerden we over ‘Twintigers twijfels en dertigers dilemma’s’ van Iris Colijn. Naast de twijfels en dilemma’s waar millennials en gen Z mee te maken hebben, vertelde Colijn ook over de grote meerwaarde die deze generaties kunnen zijn voor bedrijven. Vooral omdat ze de status quo in twijfel trekken en hun grenzen duidelijker aangeven dan vorige generaties, kunnen zij helpen met organisatieveranderingen binnen een bedrijf.  

Futures Literacy 

We werden bij de Hanze uitgenodigd om mee te doen aan een workshop ‘Futures Literacy’, of ook wel: ‘geletterdheid op het gebied van toekomstbeelden.’ Iedereen heeft bewust of onbewust een beeld van de toekomst en hoe deze eruit zou kunnen zien. Wij dachten na over Nederland in 2070. Tijdens de workshop werden we uitgedaagd om onze verwachtingen en onze dromen expliciet te maken, om vervolgens aan de hand van een toekomstomschrijving samen een beeld te maken bij de omschrijving.  

Het was erg interessant om de verschillen te zien tussen mensen en hoeveel invloed ze dachten te hebben op de toekomst. Veel mensen verwachtten toch wel dat we richting een soort Apocalyps leven, waarin de wereld zoals we kennen niet meer zal bestaan. Veel mensen zien overstromingen, klimaatvluchtelingen, het uitvallen van voorzieningen en het opbouwen van nieuwe gemeenschappen. Meer lokale productie, meer lokale energie en meer lokale gemeenschappen kwamen op de meeste post-its terug. Ook lag er een grote nadruk op hernieuwbare materialen en hernieuwbare energie. Waar de één de toekomst als een computergestuurde samenleving zag, zag een ander echter een samenleving waarin digitale middelen een minder grote rol had.  

Uiteindelijk droomden de meeste mensen van een wereld waarin mensen meer met elkaar verbonden waren, offline en op kleinere schaal. Dat er gemeenschappen zouden zijn waar iedereen aan bijdraagt. Waar alles lokaal geregeld is en waar mensen weer geïntegreerd worden in de natuur: samenleven als onderdeel van de natuur, in plaats van ons verheven voelen boven al het andere leven. Mensen droomden van meer empathie en meer geduld, elkaar alles gunnen in plaats van de schaarste mindset die onze samenleving nu nog beheerst. 

Voor ons veel voer om over na te denken. Wij denken immers na over de leefomgeving van de toekomst. Veel bedrijven en mensen leven nu nog naar de doelen toe die zijn gesteld voor 2035, maar dat is over 12 jaar al bijna! De doelen voor 2050 zijn nog veel ambitieuzer dan die voor 2035, dus misschien moeten we ons daarop richten en erop vertrouwen dat we met de doelen voor 2050 in onze visie ook de doelen van 2035 behalen. 

Rethink! 

Ook tijdens de manifestatie van Rethink! op Black Friday in het Forum werd verteld over de eindigheid van de grondstoffen die we nu gebruiken. De 10R stappen zijn nu belangrijker dan ooit, want binnen een eeuw zullen veel grondstoffen, die nu de basis vormen van veel producten, op zijn. We hebben ze dan allemaal opgebruikt en de bodem zal leeg zijn. Recyclen is dan de enige manier om de grondstof nog te kunnen toepassen. Bij de 10R stappen is daarom de eerste stap ‘Rethink’: hebben we al die spullen wel echt nodig? Kunnen we producten niet produceren met een langere gebruiksduur in het achterhoofd? Kunnen we nieuwe materialen toepassen die onze aarde niet uitputten? Dat zijn de echte vraagstukken waarmee we aan de slag moeten.  

Conclusie 

De toekomst maken we samen. Dat weet iedereen, maar hoe krijg je iedereen in beweging? Bottom-up initiatieven kunnen heel succesvol zijn, maar hebben medewerking van een (lokale) overheid nodig voor het gebruik van voorzieningen. Top-down initiatieven kunnen ook succesvol zijn, als alle partijen en stakeholders op tijd betrokken worden en allemaal een stem krijgen. De gemeente Groningen probeert veel te doen, bijvoorbeeld door het aanstellen van een Groene Burgemeester en door elke week een spreekhalfuur met de wethouders te organiseren om meer in gesprek te komen met de burgers en hun initiatieven. Ook wij als Ideeënjagers kunnen een interessante positie vervullen om mee te denken met buurtbewoners of met medewerkers van de gemeente, om samen de stad nog mooier te maken!