Stadslandbouw
Stadslandbouw
De productie van voedsel in en rondom de stad wordt ook wel stadslandbouw, urban farming of urban agriculture genoemd. Stadslandbouw is er in allerlei vormen en variaties, zowel geografisch als qua schaal en professionaliteit. Het omvat eigenlijk de gehele range van stedelijke voedselproductie. Daarbij valt dus te denken aan balkon- of daktuinen, volkstuinen en buurtmoestuinen, maar ook professionele stedelijke voedselproductie in/op gebouwen of op akkers aan de rand van de stad wordt onder stadslandbouw geschaald. Stadslandbouw is geen nieuw concept. Sinds de vroegste ontwikkeling van steden heeft de mens al voedsel verbouwd in de stad. Hoewel het dus geen nieuw concept is, is het lang nog niet uitontwikkeld. Integendeel, de laatste jaren is het zelfs bezig aan een flinke opmars en staat het steeds vaker bij gemeenten op de agenda. Een mooie ontwikkeling, want verschillende onderzoeken laten zien dat stadslandbouw vele positieve effecten heeft.
Allereerst worden er veel minder voedselkilometers gemaakt (de afstand die voedsel aflegt van producent naar consument), wat de ecologische voetafdruk van het voedsel verkleint. Daarnaast levert het ook meer groen in de stad op, wat op haar beurt weer zorgt voor een rijkere biodiversiteit, een verbeterde luchtkwaliteit, een verbeterde wateropberging en voor verkoeling in warme periodes. Daarmee kan stadslandbouw dus een belangrijke bijdrage leveren aan een klimaatbestendige en duurzame leefomgeving. Naast deze ecologische voordelen, biedt het ook vele sociale voordelen. Zo kan een groene leefomgeving of het meewerken in een moestuin bijvoorbeeld bijdragen aan het herstel van stress, aanzetten tot sociaal contact en kan het bijdragen aan verbeterde diëten. In sommige gevallen kan stadslandbouw ook economische voordelen bieden. Het ontwikkelen en onderhouden van gemeenschapstuinen is bijvoorbeeld goedkoper dan parken, omdat gemeenschapstuinen door de gemeenschap worden onderhouden. Ook is aangetoond dat gemeenschapstuinen een waardestijging van huizen in de directe omgeving tot gevolg kunnen hebben doordat mensen graag in de buurt van gemeenschapstuinen wonen.
Het belangrijkste voordeel van allemaal is misschien wel dat stadsboerderijen en buurtmoestuinen het begrip van mensen over voedsel en de totale impact ervan op de gezondheid, het geluk en het welzijn van de mens weer aanwakkeren. Iedereen kan dagelijks duurzame keuzes maken die goed zijn voor zowel de eigen gezondheid als die van de aarde, maar omdat mensen steeds verder van hun voedsel zijn komen te staan is voor velen de connectie tussen voedsel en een gezonde leefomgeving helaas verdwenen. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat stadslandbouw de hele wereld zal voeden of direct een grote deuk in de ecologische crises zal veroorzaken, verhoogt het wel het bewustzijn van mensen en hun waardering voor levende dingen. Daarmee kan het een belangrijke rol spelen in het vergroten van de betrokkenheid tussen de burger en de herkomst voedsel en het herstellen van die connectie, wat ook verandering in het grotere voedselsysteem zal stimuleren. Kortom, heel veel voordelen dus!
Dit klinkt allemaal veelbelovend, maar helaas worden stadslandbouwers geconfronteerd met een unieke reeks uitdagingen. Een van de grootste uitdagingen is het gebrek aan ruimte in steden. Grond is schaars, en over de ruimte die wel beschikbaar is, heerst vaak een grote concurrentie. Daarnaast zijn ook bodemvervuiling, de beschikbaarheid van water en beperkingen door wet en regelgeving belangrijke uitdagingen. Wanneer we spreken over stadslandbouw in een professionele context, blijkt uit verschillende onderzoeken dat het rondkomen ervan ook erg uitdagend kan zijn. Er valt eindeloos te praten over de sociale en ecologische voordelen van stadslandbouw, maar zonder een eerlijk inkomen kan natuurlijk geen stadsboerderij blijven bestaan. Ik ben ervan overtuigd dat als je echt duurzame verandering wilt creëren, dat het dan essentieel is dat stadslandbouw-initiatieven kunnen laten zien dat ze niet alleen ecologische en sociale winst kunnen behalen, maar ook financieel gezond en economisch zelfstandig kunnen zijn. En dat je met impact maken, ook geld kan verdienen. Met andere woorden, ze moeten kunnen bewijzen dat ze een goed werkend businessmodel hebben.
De komende periode ga ik daarom aan de slag met het ontwikkelen een business model op het gebied van stadslandbouw. Een businessmodel dat zorgt voor sociale, ecologische én economische winst. Bij het ontwikkelen van het business model probeer ik uiteraard ook slim in te spelen op bovengenoemde uitdagingen. Om de haalbaarheid van het business model aan te tonen ga ik een levensecht prototype van het concept demonsteren op onze eigen kavel en ook toets ik de financiële levensvatbaarheid aan de hand van een business case.
Wil jij na het lezen van bovenstaande informatie meer weten over mijn project? Of ben je enthousiast geworden en wil je met me mee denken? Stuur mij dan gerust even een berichtje!
