februari 2021

Het belang van de openbare ruimte in de pandemie

Sara Polfliet2024-02-27T13:31:11+01:00

Hoi allemaal! Ik ben Sara, één van de Ideeënjagers, en ik wil graag met jullie delen waar mijn persoonlijk project over gaat. COVID-19 is al een tijdje in ons leven. We kunnen er niet omheen, en heeft invloed op al onze levens. Deze ontwikkeling vond ik zodanig groot, dat ik dacht: Hier moet ik wat mee doen! Daarom heb ik COVID-19 als onderwerp gekozen voor mijn persoonlijk project, en dat ga ik door middel van deze blog toelichten.

Epidemieën en ziektes hebben altijd al invloed gehad op stadsontwikkeling. Zoals de architect Cerdà, met zijn nieuwe ontwerp van de huizenblokken om de gezondheidsproblemen in Barcelona op te lossen (zie afbeelding), of de Woningwet in 1901 om de barre gezondheidsomstandigheden in de steden te verminderen, of de uitvinding van de riolering van Jon Snow in Engeland om de cholera-uitbraken te stoppen. Oftewel, gezondheidsproblemen zijn vaak nauw verbonden met ruimtelijke ordening. Zal deze pandemie ook invloed hebben op de stadsontwikkeling van nu? Zijn er ogen geopend hoe het anders kan? Eerlijk gezegd, hoop ik van wel, want er zijn knelpunten in de steden die nu wel duidelijk naar voren komen, zoals de kwaliteit van de openbare ruimte.

Foto van Unsplash

Is er wel genoeg ruimte voor de wandelaar? Is het een prettige plek om te verblijven? En is er bijvoorbeeld genoeg groen en variatie? Al deze vragen komen nu omhoog, omdat onze leefstijlen en dus het gebruik van de openbare ruimte is veranderd, en de druk van de openbare ruimte groter is dan ooit. Hierbij kan het zijn dat de openbare ruimte niet meer aansluit of onze ‘nieuwe ritmes.’ Het is belangrijk om te kijken of deze ritmes nu tijdelijk zijn, of dat er ogen zijn geopend waarbij ritmes voor langere termijn aanhouden en dus ook van belang zijn om op in te spelen.

Wat voor invloed heeft de pandemie op de openbare ruimte en hoe kan je de openbare ruimte inrichten dat aansluit op zijn gebruikers?

Dit is de vraag die ik wil beantwoorden met mijn onderzoek. En om het gebruik, beleving en relatie met de openbare ruimte in tijden van COVID-19 in kaart te brengen ben ik op dit moment interviews aan het houden. Op deze manier kan ik goed de achterliggende gedachte en onderbouwing onderzoeken. Ik zit nog midden in het proces, maar er komen al interessante bevindingen naar boven! Ik wil nu dus ook één bevinding met jullie delen:

Naar buiten voor recreatie, ontspanning en sport
in plaats van naar buiten om van A naar B te komen

Ik vroeg aan de respondenten: ‘Zijn jullie nu meer of minder buiten?’ Waarop de meesten antwoord gaven als ongeveer gelijk, en soms iets minder, maar waarbij duidelijk werd dat het niet per se om meer of minder gaat, maar waarom ze buiten zijn. Veel mensen waren voor COVID-19 buiten als ze onderweg waren, en om van A naar B te komen. Maar op dit moment is dat veel minder, en zijn er andere redenen om buiten te zijn, bijvoorbeeld wandelen ter ontspanning, sporten en ontmoeten van mensen, omdat dat veiliger voelt. De openbare ruimte fungeert nu voor veel meer activiteiten, dan voornamelijk een doorgangsfunctie. Dat was natuurlijk ook al zo, maar de hoeveelheid en het gebruik van de verschillende functies is gestegen.

Foto van Unsplash

Daarnaast, is de manier hoe wij ons bewegen ook veranderd. Hierbij haak ik in op het wandelen. Alle respondenten (tot nu toe) geven aan meer te zijn gaan wandelen. Ieder voor zijn eigen reden zoals, beweging, ontspanning, frisse neus, ontmoeting, om ergens naar toe te gaan of een combinatie van alles. Wandelen lijkt op zich niet een hele schokkende verandering, maar vaak wordt de kracht van het ‘slomer verkeer’ onderschat. Naast dat wandelen gezond is, vind ik het interessant om te zien dat de beleving van de openbare ruimte anders wordt ervaren. De respondenten gaven aan nieuwe dingen te hebben ontdekt in hun eigen buurt, omdat je ‘langzamer’ en anders door je buurt beweegt. Sommige respondenten voelen zich zelfs dichter bij de buurt te staan, omdat je nu meer en bewuster leef in je directe omgeving. Eén respondent kwam er zelfs achter, dat ze een gigantisch park vlak bij haar huis heeft, maar omdat dit nooit echt op haar route lag, dit nooit echt gerealiseerd te hebben. En dit park nu wel waardeert omdat ze nu meer wandelt. Daarnaast komt het gebrek van zitmogelijkheden ook nu omhoog. Sommige respondenten vinden dat er te weinig (coronaproof) zitplekken zijn om even op te kunnen zitten tijdens de wandeling. Dus andere dingen waarderen is ook een belangrijk punt, want als de gebruikers nu andere behoeftes hebben in de openbare ruimte, sluit de openbare ruimte nog wel aan op deze wensen?

Hier ga ik mee verder, maar wat vooral belangrijk is, zijn deze behoeften tijdelijk? Of zijn er ogen geopend en dus ook voor het lange termijn? En zijn pandemieën de toekomst? Zo ja, hoe kunnen we een openbare ruimte flexibel indelen om in te spelen op (toekomstige) pandemieën?

Het belang van de openbare ruimte in de pandemieSara Polfliet2024-02-27T13:31:11+01:00

Duurzamer de wereld rond

Serra van der Spek2021-04-09T14:05:59+01:00

Duurzamer de wereld rond

We zitten natuurlijk nog midden in de harde lockdown; de winkels en horeca zijn dicht en er geldt een avondklok vanaf 21 uur. Vakanties naar het buitenland worden afgeraden en voor alle vluchten vanuit het buitenland naar Nederland worden strenge controles gehouden met behulp van een coronatest. Als je op Skyscanner kijkt, zie je de lage prijzen om je oren vliegen! Er wordt een stuk minder gereisd op de wereld.

Als je het aan de positieve kant bekijkt, is het een stuk beter voor de aarde dat er minder vliegtuigen vliegen. Want zeg nou eerlijk, veel mensen weten dat vliegen slecht voor het milieu is, maar toch pakken ze vaak het vliegtuig alsof het niets is. Wist je bijvoorbeeld dat een vliegtuig het milieu 7 tot 11 keer meer belast dan een trein op dezelfde reis? Het verschil is voornamelijk het grootst op een korte reisafstand. Vliegen is dus één van de grootste bronnen van CO2 uitstoot en heeft dus een grote impact op ons klimaat. Om toch de wereld te gaan ontdekken is bewust reizen een betere optie.

Duurzamer de wereld rond, dat is het doel. Om de aarde een stuk minder te belasten en om het milieu niet te verslechteren. In plaats van het vliegtuig overal heen te pakken, kan je bijvoorbeeld ook een (gedeelde) taxi pakken, met het openbaar vervoer, of gezamenlijk een auto huren. In het buitenland zijn vliegtickets vaak een stuk goedkoper, waardoor het aantrekkelijk wordt om zelfs voor de kleine afstanden het vliegtuig te pakken. Het is daarom handig om bij elke keuze bewust na te denken of er ook andere duurzamere mogelijkheden zijn. Want om heel eerlijk te zijn, als je reist met een auto zie je uiteindelijk veel meer van het land, dan wanneer je het vliegtuig pakt!

Niet alleen het vervoer is een manier om duurzamer de wereld rond te gaan, ook doormiddel van eco-friendly accommodaties bijvoorbeeld! Deze accommodaties zijn vaak van lokale mensen in plaats van onderdeel van grote ketens, dus door in een eco-friendly accommodatie te verblijven help je ook nog eens de lokale gemeenschap!

Dus, plan alvast je duurzame reis in deze tijden van Corona! Zodra het reizen weer kan, ben jij er helemaal klaar voor om duurzaam op reis te gaan! Er zijn natuurlijk nog veel meer mogelijkheden om je reis duurzamer te maken en zijn dit maar een paar voorbeelden. Hoe ga jij duurzaam de wereld rond?

Duurzamer de wereld rondSerra van der Spek2021-04-09T14:05:59+01:00

november 2020

Een stad rondom de mensen bouwen

Serra van der Spek2021-04-09T13:02:30+01:00

Een stad rondom de mensen bouwen

Zoals Sara al omschreef in haar blog: Veel mensen zijn afhankelijk van de auto. De auto speelt een grote rol in onze leefomgeving en staat centraal in steden. De stad wordt als het ware rondom de auto gebouwd. Maar wat zou er gebeuren met een stad als de parkeerplekken niet meer voor de deur stonden, maar verderop aan de rand van de wijk? Of dat wijken helemaal autovrij zijn? Dit levert veel ruimte op om de kwaliteit van de leefomgeving te vergroten. De stad wordt dan als het ware rondom de mensen gebouwd in plaats van de auto.

De auto heeft niet alleen een negatieve invloed op de leefbaarheid van een stad/wijk, maar ook op het milieu. Auto’s stoten veel CO2 uit, zorgen voor geluidsoverlast en voor ongelukken binnen steden. Wist je bijvoorbeeld dat de meeste ritten die met een auto worden gemaakt, korte afstanden zijn? Dit kan relatief makkelijk worden vervangen door langzaam vervoer, bijvoorbeeld wandelen. Echter, doordat de steden nu rondom de auto’s zijn gebouwd, is het soms lastig om te gaan wandelen terwijl wandelen juist veel positieve aspecten heeft. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat mensen meer gaan bewegen, wat het steeds groter wordende probleem van obesitas en overgewicht tegen gaat. Daarnaast kan het ook voor stress vermindering zorgen, en is het beter voor het milieu in vergelijking met de auto. Nu vraag je je natuurlijk af, waarom ontwerpen we dan geen stad rondom de mensen, waar je veilig kunt wandelen en gemotiveerd wordt om te gaan wandelen? Hier komt het begrip ‘walkable city’ om de hoek kijken.

Maar wat is een walkable city dan eigenlijk? Een walkable city is een gebouwde omgeving die vriendelijke is voor de aanwezigheid van mensen die leven, winkelen, bezoeken, genieten of tijd doorbrengen. Het is belangrijk om het voor mensen mogelijk te maken om meer te lopen, met goed onderhouden voetpaden en veilige kruispunten. Deze aspecten worden vaak vergeten in de huidige steden, waarin de stad rondom de auto is gebouwd. Verder is het belangrijk dat mensen worden aangemoedigd om de keuze te maken om te lopen. Wandelen is een recreatieactiviteit voor mensen, maar het is ook een vervoersmiddel om van plek A naar plek B te komen.

Wereldwijd proberen steden steeds meer voetganger vriendelijker te worden. Zo worden er autovrije zones ingevoerd, komen er snelheidsbeperkingen voor auto’s en proberen ze het gebruik van auto’s te ontmoedigen. Merk jij al iets in jouw stad? Er zijn ook steeds meer initiatieven vanuit een wijk zelf, denk aan autovrije zondagen. Bewoners van een wijk organiseren samen initiatieven om de auto wat meer uit het straatbeeld te verwijderen, wat beter is voor de gezondheid en het milieu.

Tijdens mijn persoonlijk project ga ik onderzoek doen naar de walkable city, overgewicht en obesitas. Hoe ziet deze wijk eruit volgens de mensen? Op welke manieren worden zij gemotiveerd om meer te gaan wandelen? Wil je meer over dit onderwerp weten en/of wil je meehelpen? Neem dan contact met mij op!

Een stad rondom de mensen bouwenSerra van der Spek2021-04-09T13:02:30+01:00

september 2020

Geocaching

Serra van der Spek2021-04-09T12:21:31+01:00

Geocaching

Het is september, dat betekent dat dit alweer de zevende maand is die wordt vorm gegeven door het Corona virus. Nu de regels omtrent het virus zijn aangescherpt, en je nu nog maar 6 mensen mag uitnodigen in je huis, hebben wij eens rondgekeken wat voor een activiteiten je kan doen die corona-proof zijn. Wij kwamen Geocaching tegen!

Geocaching is uitgevonden in 2000, en is een spel die geschikt is voor GPS houders, dus ook je mobiel. Het idee is dat personen of organisaties/verenigingen waar ook ter wereld een ‘schat’ kunnen verstoppen. Deze locatie kunnen zij delen met de app Geocaching. Andere gebruikers kunnen deze coördinaten gebruiken om de ‘schat’ te vinden. Een schat kan verschillende voorwerpen zijn waar een logboek in past en soms ruimte biedt voor ruilitems. Denk aan Tupperware bakjes, munitiekisten etc. Deze schatten zijn dus in heel Nederland te vinden. Als je een schat hebt gevonden, kan je je naam achterlaten in het logboek en verstop je de Geocache weer op de oorspronkelijke locatie.

Dit is dus een ultieme activiteit tijdens deze Corona maanden. Je kan het alleen doen, of met je vrienden (denk wel aan de 1.5 meter afstand van elkaar). Op elk moment van de dag, week of maand kan je opzoek gaan naar de Geocaches. Dat kan je natuurlijk op verschillende manieren doen: lopend, fietsend, skeelerend, noem het maar op. Goed voor de dagelijkse beweging dus 🙂

GeocachingSerra van der Spek2021-04-09T12:21:31+01:00

De invloed van de auto op de leefomgeving

Sara Polfliet2021-04-09T14:18:24+01:00

De invloed van de auto op de leefomgeving

Laatst had ik het boek ‘Het recht van de snelste’ gelezen, wat mij inspireerde voor deze blog. Daar beantwoorden Thalia Verkade en Marco te Brömmelstroet de vraag: van wie is de straat? Op dit moment staat de auto in onze leefomgeving centraal. Maar waarom? En waarom kijken we met z’n allen vanuit een auto-perspectief? Vaak gaat dit systeem ten koste van het verblijven van mensen in hun leefomgeving. Ik denk dat de meeste mensen niet eens door hebben hoeveel invloed de auto heeft op onze leefomgeving. Daarom wil ik met deze blog jullie laten zien wat voor verschillende impacts een auto-centrische wijk heeft op de (leef)omgeving. Ik woon in een heel gezellig buurtje vlak bij Noorderplantsoen. Voor deze blog ging ik wandelen door mijn buurt met een andere kijk: hoeveel invloed heeft de auto op mijn leefomgeving? En het antwoord is: veel! Bijna alle straten hebben een strook aan parkeerplekken. Dit tekent het straatbeeld aanzienlijk (zie afbeelding 1). En zeg nou zelf, een strook aan auto’s is niet echt een sfeervergroter in de straat.

Bron foto: Google Streetview

Ruimtelijke impacts

Daarnaast nemen parkeerplekken en de brede straten voor de auto veel ruimte in beslag. Ruimte is schaars. Wat als al die parkeerplekken niet voor de deur waren, maar verder op aan de rand van de wijk? Of dat wijken autovrij zijn? Dit levert veel ruimte op om de kwaliteit van de publieke ruimte te vergroten. Er zijn veel andere manieren om deze publieke ruimte kwalitatief beter te benutten. Hier een aantal voorbeelden:

Ten eerste, deze ruimte kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld speeltuinen en/of ontmoetingsplekken. Er leven veel kinderen in de buurt, die op dit moment alleen op de stoep kunnen spelen, en elke keer als ze op straat spelen moeten ze uitwijken voor auto’s. Een speeltuin zorgt dus voor een relatief veilige plek om te spelen. Daarnaast kan het ook als ontmoetingsplek (voor de ouders) fungeren. Verder kan je plekken creëren waarbij mensen kunnen relaxen, of zitten: een plek die de buurt dichter bij elkaar brengt en de sociale cohesie in de wijk vergroot.

Ten tweede, kan deze ruimte worden gebruikt voor groen. Zoals je ziet op de afbeelding staan her en der wat boompjes, maar verder bestaat de straat voornamelijk uit stenen. In de zomer voelt deze straat ook altijd heel warm aan. Door deze verstening te vervangen voor groen, wordt het ‘Urban Heat Effect’ verlaagd. (Wil je meer weten over het Urban Heat Effect? Check onze vorige blog.) Daarnaast levert groen vele voordelen op: groen vergoot de biodiversiteit in een wijk, biedt meerwaarde voor onroerend goed, geeft een kwalitatief mooie leefomgeving, nodigt uit tot een gezonde levensstijl, verhoogt welzijn en ontstrest. Oftewel, genoeg redenen voor een groene wijk! Verder versterkt groen sociaal gedrag voor jong en oud. Op steeds meer plaatsen slaan mensen de handen ineen om samen het groen in hun omgeving te beheren of anders vorm te geven: van natuurspeelplek tot gemeenschappelijke tuin. Goed nieuws, want daardoor knapt de buurt op, leren buurtbewoners elkaar beter kennen, en worden mensen gezonder.

Als derde, we leven in onzekere tijden. De corona-crisis maakt duidelijk dat de publieke ruimte anders moet worden ingedeeld. Meer ruimte voor de mens. De opgelegde beperkingen van de overheid maken mensen bewust van de noodzaak van goede publieke ruimte dichtbij huis. Met name in steden waar mensen kleiner en zonder (veel) buitenruimte wonen, blijkt een aangename publieke ruimte een noodzakelijk goed. Er moet daarom goed worden gekeken naar de mogelijkheden om een groot gedeelte van de openbare ruimte weer in gebruik te kunnen nemen, waarbij het houden van een veilige afstand wordt gestimuleerd en realiseerbaar blijft. Door de auto een minder grote rol te geven in de publieke ruimte, wordt er nieuwe ruimte gecreëerd en kan de afstand tussen mensen worden gewaarborgd.

Sociale impacts

Naast de invloed op ruimte, heeft de auto en zijn parkeerplek voor de deur ook invloed op de sociale contacten in de wijk. Door de groeiende technologie en mobiliteit hebben mensen vaker gekozen relaties via werk, studie en vrienden en hechten daardoor minder waarde aan relaties met buren (en/of plaatsgebonden relaties). Voor de buurt is goede sociale cohesie een pré, maar het is natuurlijk een keuze om met je buren om te gaan. Wel kan je de leefomgeving zo inrichten dat je mensen eventueel kan ‘nudgen’ om soms even een praatje te houden. De auto voor de deur komt niet ten goede voor het creëren van burenrelaties. Stel je voor, parkeerplekken voor de auto’s zijn aan de rand van de wijk, of er komen autovrije wijken. Hierdoor ‘dwing’ je mensen om dat laatste stukje naar huis te lopen. Langzaam verkeer zorgt voor sneller contact: mensen komen elkaar makkelijker tegen door dat het verkeer relatief ‘slomer’ is. Een groet is makkelijker op de fiets, of een gesprekje gaat sneller als men lopend is. Al met al, heeft de auto een grote invloed op onze leefomgeving.

We leven in een tijd waarbij de verdichting van de leefomgeving, de verandering in het klimaat en de versmelting van wonen en werken (thuiswerken) zorgen dat we zoeken naar nieuwe mobiliteitsoplossingen, en ons auto-perspectief langzaam een minder grote rol krijgt. Deze blog was bedoeld om te laten zien wat de invloed van de auto op de leefomgeving. Het opende mijn ogen, dus ik zou zeggen: kijk een keer in jouw buurt hoe de auto jouw leefomgeving tekent!

De invloed van de auto op de leefomgevingSara Polfliet2021-04-09T14:18:24+01:00

februari 2020

Waar zijn de originele groenideeën?

Casper2021-04-09T13:06:18+01:00

Waar zijn de originele groenideeën?

Afgelopen vrijdag ben ik naar de Tuin & Sfeerbeurs geweest in Groningen, vooral om inspiratie op te doen en om te kijken wat de nieuwe ontwikkelingen zijn op dit gebied. Ik was heel benieuwd wat ik tegen zou komen, zeker omdat de tuin en ook kamerplanten weer steeds populairder en hipper lijken te worden. Wat ik zag op de beurs viel me op z’n zachtst gezegd wat tegen. Van het feit dat planten steeds populairder worden onder millennials, was weinig te merken. Vrijwel de hele beurs leek (bewust of onbewust) gericht te zijn op 50plussers. Dat deze doelgroep ook in grote getale op de beurs afkwam laat op zich wel zien dat deze keuze niet geheel onterecht is, maar waarom wordt er zo weinig ingespeeld op de steeds groter groeiende interesse onder twintigers en dertigers?

Veel millennials zijn gek op planten, hebben hun huis er vol mee staan en volgen workshops over onderwerpen als terrariums maken en stadstuinieren. Die interesse in planten lijkt voort te komen uit verschillende dingen, waaronder de behoefte om voor iets te zorgen en de behoefte aan een stukje natuur in verstedelijkt gebied. Veel kwekers en andere bedrijven op het gebied van planten en tuinen lijken zich niet echt bewust te zijn van de interesse onder deze doelgroep en richten zich, zoals op de beurs te zien was, nog vooral op de generaties daarboven. En dit vind ik nou zo jammer!

Volgens mij valt er nog heel veel te winnen voor deze bedrijven, maar dan moeten ze zich wel echt actief gaan richten op deze doelgroep. Dus niet het zoveelste rieten mandje met een hyacint, een pluk mos en een plastic paasei proberen te verkopen, maar een keer iets anders. Terrariums zijn helemaal in, maar wat je in de winkel of op internet tegenkomt ziet er allemaal hetzelfde uit. Waarom komt er niet een keer een bedrijf met een origineel concept? Millennials zijn dol op het stekken van planten om vervolgens die stekjes tot grote plant te laten groeien, maar in het tuincentrum ben ik nog nooit een stekje tegengekomen. En volgens mij kunnen balkontuintjes ook leuker dan de rieten matjes die voor het balkonhek worden uitgerold.

Volgend jaar hoop ik andere dingen te zien op de beurs en wie weet gaat de gemiddelde leeftijd in het MartiniPlaza dan ook wat naar beneden. En hele nieuwe doelgroep heeft zich aangediend, doe daar wat mee! 🙂

Waar zijn de originele groenideeën?Casper2021-04-09T13:06:18+01:00

november 2019

Ontstress eens met een plant

Casper2021-04-09T13:10:18+01:00

Ontstress eens met een plant

Steeds meer mensen trekken naar de stad en steden worden daarom groter en compacter. Wereldwijd komen er per week anderhalf miljoen mensen in de stad bij en die trend lijkt voorlopig nog wel even aan te houden. In Nederland is hetzelfde beeld te zien en wonen mensen dicht op elkaar. Tweederde van de Nederlandse bevolking woont op slechts 14% van het Nederlandse grondoppervlak! En met z’n allen zo dicht op elkaar leven gaat nou niet helemaal zonder gevolgen…

Mensen die in de stad wonen hebben vaker last van angststoornissen en depressies dan mensen die landelijker wonen. Ook hebben ze meer last van sociale stress en als deze sociale stress aanhoudt en chronisch wordt kan dat serieuze gevolgen hebben voor de gezondheid. Verder kan sociale stress invloed hebben op het ontstaan van een burn-out, angst, depressies en zelfs schizofrenie. Dit heeft te maken met alle prikkels waar je in de stad aan wordt blootgesteld. De stad is volop in beweging en overal om je heen gebeuren dingen. Je hoort allerlei geluiden, overal lopen mensen en rijden auto’s, lampen knipperen, het ruikt niet overal even fris… Hierdoor gaat er heel veel onvrijwillige aandacht uit naar alles wat er om je heen gebeurt en kan je je maar moeilijk focussen op de dingen waar je je op zou wíllen focussen.

Er zijn gelukkig ook oplossingen om deze problemen tegen te gaan. Uit onderzoek blijkt dat groen hierbij kan helpen. De waarneming van groen, oftewel het kunnen zien van bomen, planten en andere natuurlijke elementen heeft een rustgevend effect en zorgt ervoor dat er minder onvrijwillige aandacht uitgaat naar alle prikkels om je heen in de stad. En het mooie is, een klein beetje groen helpt al! Dus woon je in de stad en is er weinig groen in de omgeving te zien? Zet dan wat planten in je kamer! Het klinkt bijna te simpel, maar het helpt écht. Maak van je huis een groene oase van rust, waar je je in kunt terugtrekken na een drukke dag. En zet de planten op een plek waar je ze goed kunt zien. Want hoe beter het zicht op de plantjes, hoe groter het effect. Dus waar wacht je nog op? Op naar het tuincentrum!

Ontstress eens met een plantCasper2021-04-09T13:10:18+01:00